Cieszymy si?, ?e temat komunikacji rowerowej trafia na ?amy kolejnego olszty?skiego czasopisma. Tym razem jest to "Nowe ?ycie Olsztyna", kt�re na ciekaw? rozmow? z Miros?awem Arczakiem, oficerem rowerowym, przeznaczy?o wyj?tkowo du?o miejsca i uwagi. Tematem jest "tera?niejszo?? i przysz?o?? jedno?lad�w w Olsztynie", a rozmow? przeprowadzi? Cezary Kap?on.

Oryginalny artyku? znajduje si? > TUTAJ

- - - - - - - - - - - - - - - -

Zosta? Pan Oficerem Rowerowym ju? w styczniu 2012 roku. Sk?d ta pasja?
Stanowisko Oficera to bardzo wa?ne dla mnie zadanie, ale moje zaanga?owanie na rzecz olszty?skich rowerzyst�w pojawi?o si? znacznie wcze?niej, bo ju? kilkana?cie lat temu. Wtedy organizowali?my pierwsze publiczne wyst?pienia zwracaj?ce uwag? na konieczno?? zapewnienia bezpiecznych i wygodnych warunk�w jazdy na rowerze, a tak?e u?wiadamiaj?ce liczne zalety tego sposobu przemieszczania si? po mie?cie. Bo wielu mieszka?com Olsztyna rower mo?e pom�c lub ju? pomaga w oszcz?dzaniu pieni?dzy i czasu potrzebnych do codziennych dojazd�w. Przy okazji zyskuje si? wzmocnienie w?asnego zdrowia oraz ?wiadomo?? pozytywnego wp?ywu na ?rodowisko naturalne i wygl?d miasta.

Jak by Pan oceni? dotychczasowe dzia?ania?
Za du?y plus uznaj? to, ?e od 2009 r. temat rozwoju komunikacji rowerowej w Olsztynie jest formalnie uporz?dkowany, tzn. opracowano wtedy ca?o?ciowy plan obejmuj?cy ca?e miasto, przyj?to modelowe rozwi?zania techniczne dr�g rowerowych (tzw. standardy) oraz zobowi?zano si? do umieszczania infrastruktury rowerowej w ramach podejmowanych wi?kszych rob�t drogowych. Pojawienie si? funkcji Oficera Rowerowego to tak?e znaczny post?p i dobry wyr�?nik Olsztyna, poniewa? wcale nie jest polsk? norm?, ?e lokalne ?rodowisko rowerowe ma swojego oficjalnego przedstawiciela w strukturze urz?du. Je?li chodzi o wystawienie oceny naszym dzia?aniom, to na szcz??cie nie musz? ryzykowa? pos?dzenia o stronniczo??, poniewa? istnieje og�lnopolski ranking �miast przyjaznych rowerzystom� publikowany co dwa lata przez bran?owy miesi?cznik �Rowertour�. W 2014 r. uplasowali?my si? na 7. miejscu w?r�d 41 ocenianych miast.

Co si? uda?o zrealizowa??
Przede wszystkim utrwali? rozw�j komunikacji rowerowej jako wa?nego elementu ca?ego uk?adu komunikacyjnego w Olsztynie. Poza tym, od kilku lat udaje si? uruchamia? naturalny potencja? rekreacyjno-turystyczny w postaci licznych jezior i imponuj?cego Lasu Miejskiego. Korzystanie z rower�w na tych terenach jest jedn? z podstawowych form aktywno?ci mieszka?c�w i turyst�w. Tym samym jest to jedna z szans na zapewnienie atrakcji przyjezdnym na nieco d?u?sze pobyty ni? to ma miejsce aktualnie.

Czego si? nie uda?o do tej pory zrobi??
Wbrew Pa?skim przypuszczeniom nie skupi? si? tutaj na sprawach technicznych czy finansowych, chocia? do nich nawi???. Najtrudniej jest bowiem wp?ywa? na zmiany mentalne i spos�b postrzegania jazdy na rowerze w spo?ecze?stwie. Bo niby blisko � Polak�w deklaruje posiadanie tego pojazdu, niemal ka?dy potrafi na nim je?dzi?, oko?o 70% Olsztynian zapowiada, ?e b?dzie regularnie korzysta?o z roweru je?li tylko powstanie dogodna sie? dr�g, a mimo to rower jest wci?? przez wielu postrzegany tylko jako spos�b na rekreacj? lub sport. Trzeba przyzna?, ?e takie nastawienie k?adzie si? potem cieniem na powstaj?c? infrastruktur? rowerow?, poniewa? decyzje podejmuj? osoby znaj?ce z w?asnego do?wiadczenia tylko dosy? w?ski zakres tej tematyki. To jest problem w ca?ym kraju, gdy tymczasem najwa?niejsze jest zapewnianie dobrych warunk�w do codziennych dojazd�w do pracy, szko?y czy na zakupy. Funkcja Oficera Rowerowego stanowi ??cznik pomi?dzy bardzo praktycznymi oczekiwaniami przysz?ych u?ytkownik�w a decydentami, kt�rzy musz? przyjmowa? o wiele szerszy punkt widzenia.

�

Mam wra?enie, ?e przez te lata coraz wi?cej rowerzyst�w je?dzi ulicami Olsztyna. Czy mo?e si? myl?? (czy s? jakie? dane na ten temat?) Sk?d nagle taki skok popularno?ci tego ?rodka transportu?
My?l?, ?e ka?dy mieszkaniec Olsztyna potwierdzi Pa?sk? obserwacj?. Jednak aby mie? mocniejsze dowody na wzrost ilo?ci rowerzyst�w na naszych ulicach, od 2009 r. prowadzone s? pomiary nat??enia tego rodzaju ruchu, czyli m�wi?c kr�tko liczymy rowerzyst�w w wybranych lokalizacjach i na wybranych odcinkach. Najbli?sze badania s? zaplanowane na wiosn? 2016 r., a celem tego dzia?ania b?dzie analiza sposobu funkcjonowania nowego uk?adu komunikacyjnego z obecno?ci? tramwaj�w i znacznie ju? rozbudowan? sieci? tras rowerowych.

�

Je?li chodzi o popularno?? roweru, to wygl?da na to, ?e mieszka?cy lawinowo przekonuj? si? do jego zalet i zdobywaj? w?asne do?wiadczenia, z kt�rych wynika, ?e jazda na rowerze to faktycznie spore oszcz?dno?ci i wielka przyjemno??.

�

Czy rower mo?e by? dobrym ?rodkiem komunikacji przez ca?y rok? Wydaje mi si?, ?e z powodu ch?odnego klimatu, zim? to nie jest najlepsze rozwi?zanie.
Staram si? nie dyskutowa? z takimi pogl?dami, bo niemal zawsze s? to tylko teoretyczne wywody, a sama niech?? do jesienno-zimowego rowerowania wynika z powszechnych stereotyp�w i braku w?asnych do?wiadcze?. Dlatego zawsze w takich rozmowach gor?co zach?cam do samodzielnego spr�bowania przed?u?enia tak zwanego �sezonu� rowerowego i dopiero wtedy wyrobienia zdania na ten temat. Aby nie by?o w?tpliwo?ci co do mojej wiarygodno?ci zapewniam, ?e od wielu lat je?d?? na rowerze przez okr?g?y rok i bardzo to sobie chwal?.

�

Obecnie d?ugo?? rowerowych dr�g wynosi 70 km. W planach jest wykonanie kolejnych 30 km. Tym samym dogoniliby?my Rzesz�w, kt�ry w tej chwili w swoich granicach administracyjnych ma 100 km takich tras. Warto tutaj wspomnie?, ?e Olsztyn jest dosy? wysoko w rankingu d?ugo?ci ?cie?ek rowerowych. ?adne mniejsze miasto nas nie wyprzedza.
Zapewniam, ?e w tym zakresie nie toczy si? ?adna rywalizacja pomi?dzy miastami. Ka?dy robi swoje na miar? mo?liwo?ci i zasob�w. Wszyscy oczywi?cie ?ledz? wzajemnie swoje post?py, ale bardziej po to, aby tw�rczo wsp�?pracowa? i korzysta? z do?wiadcze? innych miast. Bardzo pomocna jest tutaj og�lnopolska sie? �Miasta dla rower�w�, w ramach kt�rej od wielu lat gromadzona jest wszechstronna i fachowa wiedza na temat szeroko rozumianego transportu rowerowego.

�

Wspomina? Pan o nowych rozwi?zaniach dogodnych dla rowerzyst�w. Sk?d czerpiecie pomys?y i jakie s? to rozwi?zania?
Oko?o 10 lat temu pomys?y i konkretne rozwi?zania techniczne opiera?y przede wszystkim na do?wiadczeniach kraj�w, w kt�rych rowerowa normalno?? zosta?a stworzona ju? dawno, czyli Holandii, Danii czy Niemiec. Nasze wej?cie do Unii Europejskiej i znaczne nak?ady na drogi (tak?e drogi rowerowe) pozwoli?y upowszechni? wy?sz? jako?? infrastruktury i bardziej systemowe my?lenie o komunikacji rowerowej. Ulepszenia wprowadzane z my?l? o rowerzystach nie bior? si? bowiem z magicznego kapelusza. To wynik wielu obserwacji, do?wiadcze?, a nawet bada? naukowych. Do niedawna, kilka rozs?dnych rozwi?za? by?o blokowanych przez polskie przepisy, ale na szcz??cie rowerzy?ci s? nawet w Sejmie, gdzie pos?owie skupieni w Parlamentarnej Grupie Rowerowej skutecznie zadzia?ali na rzecz pozytywnych zmian w prawie.

�

Nowe rozwi?zania polegaj? g?�wnie na rozs?dnym dzieleniu przestrzeni dr�g, kt�re ju? istniej?. Jest to zatem dzia?anie bardzo gospodarne pod wzgl?dem ekonomicznym i przestrzennym, a tak?e paradoksalnie, sprzyja og�lnej poprawie bezpiecze?stwa ruchu drogowego. S? to na przyk?ad pasy ruchu dla rower�w, czyli cz??? jezdni wydzielona specjalnie dla rowerzyst�w, ?luzy rowerowe, czyli miejsce przed skrzy?owaniem, gdzie rowerzysta mo?e zaj?? pierwsze miejsce w szeregu pojazd�w oczekuj?cych przed sygnalizatorem, a tak?e kontraruch, czyli dopuszczenie ruchu rower�w w obie strony na ulicach jednokierunkowych. O wprowadzaniu tych rozwi?za? b?dziemy zawsze szczeg�?owo informowa?, aby zapewni? bezpiecze?stwo wszystkim u?ytkownikom, bo zdajemy sobie spraw?, ?e nie ka?dy zna spos�b ich dzia?ania i umie w?a?ciwie z nich korzysta?.

�

M�wi?c o przysz?o?ci. Ma powsta? 30 km nowych ?cie?ek. Maj? by? one podzielone na 12 etap�w. Najwi?ksze szanse na dofinansowanie b?d? mia?y projekty przewiduj?ce tzw. �?a?cuch ekomobilno?ci�. Co to dok?adnie jest?
To taki spos�b planowania sieci komunikacyjnej, kt�ry przewiduje mo?liwie du?o powi?za? pomi?dzy komunikacj? publiczn?, rowerow? i piesz?. Poza samym przewidywaniem tych powi?za?, w �?a?cuchu ekomobilno?ci� nast?puje ich konkretne wspieranie np. poprzez dogodne warunki do przesiadek, budowanie nowych odcink�w dr�g rowerowych i chodnik�w, wytyczanie buspas�w czy budowanie parking�w Park&Ride i Bike&Ride. Do tego dochodzi szereg dzia?a? uzupe?niaj?cych powsta?? infrastruktur?, na przyk?ad zakup nowych pojazd�w komunikacji miejskiej, ni?sze stawki za korzystanie z autobus�w i tramwaj�w czy wykorzystanie systemu roweru publicznego (tzw. �rower miejski�). W przypadku Olsztyna takie pojmowanie �?a?cucha ekomobilno?ci� wykracza poza granice miasta i jest przedmiotem wsp�?pracy z s?siednimi gminami. Wszytko po to, aby ten kompleksowy system komunikacyjny, a wi?c symboliczny �?a?cuch�, obejmowa? mo?liwie du?y obszar i dawa? korzy?ci jak najwi?kszej liczbie mieszka?c�w.

�

?ynostrada jest jednym z tych projekt�w omawianych w pytaniu wy?ej. Ma w zamy?le po??czy? os. Genera?�w, Brzeziny i i?? wzd?u? ?yny przez Park Centralny i Stare Miasto a? do Lasu Miejskiego. Jak bardzo ta inwestycja jest wa?na dla ruchu rowerowego w mie?cie?
Jest to jedna z priorytetowych tras, kt�rej kompletna dokumentacja powstanie do po?owy 2016 r. W sumie wybrali?my 10 brakuj?cych fragment�w olszty?skiej sieci rowerowej i szczerze m�wi?c ka?dy z nich jest r�wnie wa?ny, bo rozwi?zuje rowerowe problemy w r�?nych cz??ciach miasta.

�

Wed?ug plan�w rozwoju sieci dr�g rowerowych Zatorze jest obj?te specjaln? stref?. Czy to ze wzgl?du na fakt, ?e trudno wyznaczy? na tym osiedlu trasy rowerowe?
Jest to obszar o specyficznym uk?adzie komunikacyjnym, a tak?e utrwalonym uk?adzie zabudowy, w kt�ry nie ma potrzeby ingerowa?. W wielu miejscach istniej?ce drogi b?d? wystarczaj?ce do zapewnienia wygody i bezpiecze?stwa rowerzyst�w. B?dziemy tam korzysta? z nowych rozwi?za?, o kt�rych wcze?niej wspomina?em.

�

Patrz?c na mapk?, gdzie zaznaczone s? istniej?ce oraz projektowane drogi rowerowe trudno oprze? si? wra?eniu, ?e zach�d miasta zosta? pomini?ty. Owszem, istniej? drogi wzd?u? g?�wnych ulic, ale np. nie ma po??czenia Gutkowa z ?upstychem, kt�ry m�g?by by? w przysz?o?ci elementem trasy wiod?cej dooko?a jez. Ukiel.
Ale? to wszystko jest przewidziane! Ca?o?ciowy obraz docelowej sieci rowerowej w Olsztynie zosta? wypracowany w 2009 r., a teraz przedstawili?my jedynie etap prowadz?cy do celu. Ostatnio rozpowszechniana mapka ukazuje jedynie te trasy, kt�re zosta?y wybrane specjalnie z my?l? o ruchu rowerowym. R�wnolegle pracujemy nad dokumentacjami du?ych inwestycji drogowych, w kt�rych tak?e powstanie infrastruktura rowerowa. Jedn? z nich jest wspomniana przez Pana ul. ?urawia ??cz?ca Gutkowo z ?upstychem. Podobna sytuacja ma miejsce przy projektach przed?u?enia ul. Pstrowskiego i ul. Towarowej w kierunku powstaj?cej obwodnicy Olsztyna. Drogi rowerowe s? przewidziane praktycznie we wszystkich aktualnych projektach drogowych.

�

Czy budowa parking�w typu Bike&Ride mo?e si? sprawdzi?? Jak takie miejsca b?d? chronione? Przyznam szczerze, ?e zostawiaj?c rower przy ulicy na d?u?ej ni? kilkana?cie minut, ba?bym si?, ?e kto? mo?e go ukra??.
Do?wiadczenia innych polskich miast pokazuj?, ?e dobrze sprawdza si? taki spos�b wspierania mieszka?c�w, kt�rzy chc? na rowerach doje?d?a? do przystank�w komunikacji miejskiej. My tak?e stwarzamy ku temu warunki i mam nadziej?, ?e Olsztynianie skorzystaj? z takiej mo?liwo?ci.

�

Parkingi Bike&Ride ze swojej natury maj? by? miejscem przyjaznym dla pozostawionego tam pojazdu. St?d umieszczenie wygodnych i solidnych stojak�w rowerowych, zadaszenie ca?ego parkingu oraz bezpo?rednio doprowadzona tam droga rowerowa. Elementy monitoringu s? tak?e rozwa?ane.

�

Przy okazji wspomn? kwesti? wyboru roweru do codziennych dojazd�w. Nie bez powodu w najbardziej rowerowych krajach roi si? od zwyk?ych, prostych i stosunkowo tanich rower�w. Bierze si? to z praktycznego podej?cia i traktowania roweru jako �normalnego� pojazdu pomagaj?cego przemieszcza? si? po mie?cie. St?d warto rozwa?y? posiadanie takiego w?a?nie roweru, kt�ry pozwoli uwolni? si? od obaw, kt�re Pan przytoczy?. Zapewniam, ?e taki wydatek zwraca si? bardzo szybko. Jak ju? m�wi?em, wszystko najlepiej rozstrzyga? w praktyce, dlatego zach?cam wszystkich Czytelnik�w do samodzielnego zapoznania si? ze zmianami zachodz?cymi w Olsztynie z perspektywy rowerowego siode?ka.

�

Wnioski, pomys?y i uwagi na temat komunikacji rowerowej w Olsztynie mo?na przesy?a? na adres Oficera Rowerowego: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.